donderdag 19 augustus 2010

Terug van vakantie; tuin update

Hoewel we voor dit jaar niet gepland hadden om weg te gaan in de zomervakantie, begon het toch wat te kriebelen... en dus zijn we twee weken geleden toch maar richting Hongarije gereden. Mijn ouders hebben daar een huis, dus ongepland op vakantie was geen probleem. Heerlijk 10 dagen genoten van het mooie weer, een klein beetje geklusd, een paar uitstapjes gemaakt, en verder eigenlijk helemaal niets gedaan... echt vakantie dus. Ik begreep dat het weer in Nederland een stuk minder was, met regelmatig een bui, dus over de tuin hoefde ik me ook geen zorgen te maken, die bleef wel nat genoeg....

Vorig jaar na de vakantie bleek mijn ene overlevende tomatenplant de hele tuin te hebben overgenomen (2*2*1meter was hij, en tjokvol tomaten), dus ik verwachte nu eigenlijk ook een weelderig groeiende SFG aan te treffen bij thuiskomst. Helaas... het weer was niet alleen heel groeizaam voor planten, ook de slakken hebben zich prima vermaakt. Al m'n jonge slaplantjes zijn zo'n beetje opgegeten (heb nog twee icebergs over... hoop dat die het redden), de boerenkoolplantjes zijn compleet verdwenen (he, ik had toch iets geplant in dit vak??), de spruitjes en bloemkolen hebben haast geen blad over, en de bloemkoolplanten die nu net een kool aan het maken zijn, zien er ook bijzonder sneu uit... desondanks doen ze hun best nog wat te produceren, dus wie weet haal ik daar nog een maaltje af, als ik de rupsen voorblijf. Want die zijn er nu ook.
De radijsjes en knolraapjes zijn ook grotendeels verdwenen trouwens.

Ook de helft van de sugarsnap-plantjes is weer opgevreten, gelukkig heb ik er daar veel van gezaaid, daar blijft vast wel wat van over. Nou  nog hopen dat ze tot productie komen voor het jaar om is. En anders moet ik volgend jaar gewoon iets eerder zaaien. Je leert toch het meeste van je eigen ervaringen, tenslotte.

Een aantal van de tomatenplanten lijkt getroffen te zijn door iets, hopelijk geen aardappelziekte, maar zielig zijn ze in elk geval wel. Ik heb al het aangetaste blad weggenomen (waardoor ze nog zieliger worden), en hoop dat de tomaatjes die eraan zitten alsnog goed rijpen. Een trosje vleestomaten was mooi rood aan het worden, die heb ik vast afgeknipt om binnen na te rijpen, voordat een of ander dier me weer voor is.

Van al m'n pompoen en courgetteplanten heb ik nog steeds maar een vrucht, de butternutpompoen die ongeveer een meter boven de grond hangt, net te ver voor de gemiddelde slak (want er is op lager niveau tenslotte genoeg te halen... grrr). Zodra die pompoen een beetje toe begon te nemen in gewicht heb ik hem in een pantykous gehangen (een tip die ik tegenkwam op het squarefootgardening-forum). Gewoon een kousje over de pompoen, met een knoop aan de trellis gehangen. De vrucht wordt zo gesteund, maar kan gewoon doorgroeien. En eventuele slakken komen er ook niet doorheen, dat scheelt ook.

De komkommers die voor de vakantie al aan het groeien waren lijken nu de goede diameter te hebben om geoogst te worden, maar ze zijn een stuk korter dan ik verwacht had, en een tikje krom. Ik heb er toch maar vast een afgehaald, om te proeven. Die ander hou ik in de gaten, want het zou jammer zijn als ie te ver doorrijpt. Al met al heb ik tot nu toe dus 2 komkommers van 2 planten, en 1 snackkomkommer van ook 2 planten.... kan niet echt uit dus, om die planten volgend jaar weer te kopen. Nou had ik de helft voor m'n verjaardag gekregen, maar toch. Opkweken uit zaad is voordeliger, en dan weet je tenminste ook precies welke variant het is. Want die tuincentrum-planten zijn maar slecht gelabeld, vind ik.

De aubergine (een plant van de aldi) doet het tegen de verwachting in geweldig! Er hangen al een stuk of 7 vruchten aan in verschillende stadia van ontwikkeling. De slakken lijken ze niet te willen, dus dat helpt. Wel jammer dat ik er straks geen courgettes bij kan oogsten voor de ratatouille...maar goed, die kopen we dan wel in de winkel.
Het lijkt erop dat het vandaag weer redelijk weer wordt, als ik dan wat tijd over heb (zo na de vakantie en voordat school en werk weer beginnen heb ik het altijd best druk in huis :)) ga ik eens kijken wat ik nog kan doen met de -nu weer- lege vakken. Toch  maar weer sla inzaaien? Nu ik er elke dag weer ben om de slakken te vernietigen moet dat toch wel weer kunnen.... de aanhouder wint, zeggen ze toch?

dinsdag 27 juli 2010

Meer worteltjes en wat is de natuur toch mooi.

Omdat ik vond dat de wortels nu na drie-en-een-halve maand wel klaar moesten zijn, heb ik de purple hazes eruitgetrokken. Er zat wel veel verschil in grootte, vooral die ene heeft blijkbaar op een heel goed plekje gestaan! maar ze zijn heerlijk zoet, en de kleur is iets paarser dan het op de foto lijkt, door de flits lijken ze meer roodbruin. De binnenkant is herlder oranje. Het schijnt dat de kleuren mengen wanneer je ze kookt, maar aangezien ik rauwe worteltjes veel lekkerder vind dan gekookte, lijkt dat me geen probleem.

Intussen hebben de slakken alweer alle courgettebloemen van de planten gegeten, dus ik begin de hoop op een courgette-oogst een beetje op te geven. Ik heb nog wel een mooie foto gemaakt voordat alle bloemen op waren. Is het niet schitterend hoe de bloemen worden dichtgedraaid? Het is me nog niet helemaal duidelijk of ze dat doen omdat het 's avonds kouder wordt, of omdat al het stuifmeel eruit is gegeten, aangezien de bloemen de volgende dag meestal niet halen :) Maar het blijft mooi!


woensdag 21 juli 2010

En wat eten wij vandaag....?










Vandaag geoogst: een paar kilo aardappels, een bosje wortels, en een flinke handvol uien.... maar gezien de temperatuur hebben we toch maar geen hutspot gemaakt :)

weinig te oogsten op het moment...

Na al het lekkers aan voorjaarsgroenten is er op dit moment even weinig te oogsten in de tuin. Al het hoge spul (erwten, sugarsnaps, aardappelplanten) is zo'n beetje geruimd, dus de bakken lijken een stuk leger nu. Komt natuurlijk wel weer, ik heb alweer vier vakken sugarsnaps geplant, en de tomaten en aubergine gaan ook wel de hoogte in, maar voorlopig is het allemaal heel overzichtelijk en laag. Ik heb gisteren een heleboel uien uit de grond getrokken, die stonden in de border tussen de viooltjes, en de slakken hadden zo'n beetje al het loof eraf gegeten. Het zat er dus niet in dat ze nog groter werden, dus dan maar gerooid. Mooie, maar kleine uitjes zijn het. Ze liggen nu te drogen in de zon.
Ook de knoflook had z'n loof al een tijdje plat liggen, dus die heb ik ook maar geoogst. Deze zijn ook niet zo heel groot, maar wat wil je ook van supermarkt-teentjes. Misschien dat ik dit najaar maar echte plant-knoflook koop, van een reuze-soort.  Als ik soms foto's zie van wat mede-squarefootgardeners uit hun tuintjes trekken... Nou zitten die dan meestal wel in een stukje van de wereld waar het het hele jaar goed groeiweer is, maar toch... met de juiste soortkeuze moet ik ook een heel eind kunnen komen. Ook al hebben we dan maar een kort groeiseizoen, en niet zulke hoge temperaturen (nou ja, behalve af en toe de laatste weken dan :))

De laatste eersteling-aardappels gaan ook deze week gerooid worden, de planten zijn nu zo'n beetje volledig afgestorven, dus ze kunnen d'r uit. 't Was geen mega-opbrengst, maar dat kun je ook niet verwachten van een half pondje pootaardappels in potten natuurlijk. Toch hebben we er al best veel en vaak van gegeten, en ze waren (zijn) echt veel lekkerder dan supermarkt-aardappels. Volgend jaar maar eens een ander soort proberen. De Vitelottes groeien overigens nog lekker door, sommige planten bloeien zelfs, dus die mogen nog een tijdje blijven staan.

De courgettes schieten niet op, het lijkt wel of de slakken het speciaal daarop voorzien hebben De ene dag zit zo'n plant vol grote gele bloemen, de volgende dag liggen alle bloemen ernaast. Finaal door het steeltje gevreten. En als ze ze dan nog op zouden eten, maar nee, het lijkt wel of ze het gewoon uit vandalisme doen. Ik bedoel, ze mogen van mij best af en toe een blad oppeuzelen, daar zitten er genoeg van aan. Maar laat die bloemen dan zitten! Bij de pompoenen lijkt het beter te gaan, maar laat ik dat afkloppen. Hier een butternut-pompoentje in wording.

De driegezusters in de voortuin gaan ook gestaag, niet alle maisplantjes hebben het gehaald, maar wat er nog staat begint wat hoogte te krijgen. Voor de bonen heb ik toch maar een wigwam van bamboestokken gebouwd, daar zitten ze al bijna boven in. En de pompoenplanten beginnen nu ook wat massa te krijgen, ze kwamen wat langzaam op gang, maar nu begint het ergens op te lijken.

De tomaten gaan niet allemaal even hard, er zit nogal verschil tussen. Een vleestomaat had ik uit het tuincentrum, die gaat netjes recht omhoog de trellis in, en heeft hier en daar al wat tomaatjes. Ze zien er echter niet zo indrukwekkend uit als de Marmande-tomaatjes (ook een vleestomaat) die ik zelf uit zaad heb opgekweekt. Die hebben echt die "franse vleestomaat-look" , terwijl die aan de gekochte plant gewoon glad en rond zijn.
Maar ook de Marmandes doen het niet allemaal even goed, eentje klimt wel braaf, maar traag, in de trellis, maar die stond dan ook al die tijd in de schaduw van de erwten, dus die heeft wat in te halen. Misschien lukt dat nog. En een andere, in de kleine sfg, weigert gewoon helemaal om te groeien. De plant is nog net zo groot als toen ik hem erin zetten (nouja, zo lijkt het in elk geval :)), maar ziet er verder perfect gezond uit. Misschien heeft het te maken met de planten in z'n buur-vakjes, maar om dat zeker te weten zou ik weer even het net op moeten, ik heb dat companion planting niet zo voor de bril.  
Alle tumbling-tom-tomaatjes doen het wel aardig, ze zitten vol bloemetjes en kleine tomaatjes. Ik vind het wel heel slordige plantjes, mijn voorkeur gaat toch uit naar de omhoog-groeiende soort. Ik had deze gekocht om in een bak op de regenton te zetten, maar toen puntje bij paaltje kwam had ik geen goeie bak voor ze, en stonden de aardbeien al op de regenton, en... nouja, het kwam er gewoon niet van. Dus toen heb ik er maar twee in de SFG's gezet, en eentje staat nog in een grote pot naast de regenton. Ze doen het er niet minder om, maar het effect van de hangende tomaatjes is toch anders dan wanneer ze hoog staan natuurlijk. De aubergine zit vol zachtpaarse bloemen, waar heel veel bijen en zweefvliegen belangstelling voor hebben. Ik verwacht dus dat daar ook ooit wel een vruchtje aan zal komen. Aan een van de komkommerplanten zit ook al een vruchtje, en er groeit nog steeds een paprika. Ik ben bang dat de plant wacht tot die ene geoogst is voordat ie verder groeit, want daar gebeurt ook niet zo heel veel op 't moment. Maar aangezien die paprika nog lang niet rijp is... dillema's dillema's. Ik denk eigenlijk dat het beter was geweest de eerste bloemen gewoon uit te knijpen zodat de plant verder had kunnen groeien. Maar goed, dat is dan een leerpuntje voor volgend jaar. Ooit word ik vast een ervaren groentetuinier :)

maandag 28 juni 2010

zomer (nu met foto's!)

Nu het plotseling zulk mooi zomerweer is geworden heb ik natuurlijk helemaal geen tijd meer om te bloggen...snel maar even een stukje dan.
Eens zien, wat hebben we de laatste tijd gegeten uit de tuin...ik heb flink wat aardappel-tjes geoogst intussen, ik neem steeds de planten die er het zieligst uitzien, en keer de potten om om de aardappeltjes eruit te zoeken. Van het weekend heb ik anderhalve kilo mooie kleine aardappeltjes geoogst. Zo lekker zijn ze, de kinderen vechten erom.
De tweede broccoli-plant is inmiddels ook geslacht, die hebben we vandaag gegeten. Met de hitte ging het ineens heel snel, ik was nog maar net op tijd, anders was 'ie echt gaan bloeien denk ik. Maar hij was weer heerlijk! De planten laat ik nog even staan, want die maken nu in de oksels van de bladeren nog kleine bloemhoofdjes, over een weekje ofzo denk ik dat ik van beide planten samen nog een maaltijd kan oogsten. Daarna kunnen de planten dan op de composthoop.
Verder loop ik dag in dag uit sugarsnaps te knabbelen, zo van de plant. Daar ga ik dus nog heel veel meer van zaaien, wat zijn die lekker zeg! Zondagmiddag waren de kinderen weg, dus hadden we het rijk alleen. En aangezien het echt te warm was om wat te doen, heb ik de hele middag onder de parasol zitten lezen, naast de SFG. En onder het lezen heb ik denk ik bijna een pond sugarsnaps op.... ik weet niet of er nog genoeg overblijven om er een maaltijd mee te koken! :)
De erwtjes zijn ook ineens rijp, daar heb ik net ca. 400 gram van geplukt. Die gaan morgen bij het avondeten mee.

De laatste pluksla en rucola hebben we vanavond ook gegeten, maar die begint nu echt bitter te worden. De vakjes heb ik dus geruimd, en weer wat nieuws in gezet. Ik had al twee spruitjesplantjes die stonden te wachten, dus die hebben twee vakken opgevuld, en in de koude bak heb ik maar weer een poging tot bietjes gedaan. Tot nu toe gaan m'n wortelgroentjes niet zo goed, moet ik zeggen. De raapjes waren aangevreten, de wortels schieten maar niet op, en de bietjes die ik in het voorjaar gezaaid had zijn ook maar zielige vertoningen. Nou was het ook wel erg lang erg koud, maar die achterstand hadden ze intussen wel in kunnen halen, vind ik. Maar goed, poging twee. Gelukkig zitten er heel veel zaadjes in zo'n pakje, en heb je er met Square Foot Gardening steeds maar een paar nodig. Je kunt het dus heel vaak fout doen, zeg maar :)

De pompoenen doen het ook goed, de slakken lijken ze aardig met rust te laten. In de voortuin schiet het 3-gezusters-perkje ook lekker op. De bonen halen de mais al in, da's volgens mij niet de bedoeling, maar we zien wel hoe het uitpakt. Misschien zet ik er van de week nog wel wat bamboestokken omheen. In de half verteerde compost die ik had gebruikt om de grond daar op te hogen zaten blijkbaar een aantal tomaten, want er kwamen allemaal plantjes op. De meeste zijn door de slakken meteen een kopje kleiner gemaakt, maar precies in het midden staat nog een klein tomatenplantje wat dapper stand houdt... Ben benieuwd of 'ie het haalt.

De tomatenplanten in de SFG en de potten beginnen nu ook een beetje door te groeien, nu het wat warmer wordt. Bijna alle planten hebben al trosjes bloemen, dus als het goed is komen er ook tomaatjes aan. De "grote"  komkommerplanten hebben ook de bovenkant van de koude bak -en dus de onderkant van de trellis- bereikt. De minikomkommers gaan minder snel, maar aangezien ik daar al een komkommertje van heb gehad is ze dat vergeven.
De paprika-plant die in de koude bak staat begint al hier en daar een vruchtje te vormen, dus dat belooft ook wat. De plantjes in de andere bak, van de puntpaprika's, zijn echter volledig tot stilstand gekomen, lijkt het wel. Ik ben benieuwd of ze nu met warme weer toch nog gaan groeien. Ik hoop het maar.

De paarse stam-boontjes beginnen te bloeien, hier en daar zag ik vanmiddag een paarsig knopje... ik zal morgen even een fotootje maken, hopelijk zijn de bloemetjes dan helemaal zichtbaar. De "gewone" stamboontjes, die ik tussen de viooltjes had gezaaid, zijn compleet niet opgekomen. Niet een! Nou waren dat ook inderdaad oude zaden, maar ik had toch in elk geval wel iets verwacht. De paarse tuinbonen waren net zo oud, maar die waren allemaal opgekomen. Al viel de opbrengst een beetje tegen: ik had in totaal maar liefst een hele hand boontjes (en mijn handen zijn niet zo groot hoor!). Wel lekker waren ze, en we hebben het hele voorjaar genoten van de mooie bloemen, dus het was niet helemaal zonde van de inspanning. (nou ja, inspanning... 8 zaadjes in de grond stoppen...en een hele tijd wachten...)

zondag 20 juni 2010

Erwtjes!

Toen ik mijn erwtjes en sugarsnaps ging zaaien en planten (een deel had ik binnen voorgezaaid, een deel rechtstreeks in de SFG, gelijk met het uitplanten van de andere), leek het me wel handig om dat in naast elkaar liggende vakjes te doen. Dan konden ze mooi van dezelfde steun gebruik maken bij het groeien. Natuurlijk was ik toen nog in de veronderstelling dat ze -zoals op de verpakking stond- slechts 80 tot 100 cm hoog zouden worden. Mooi overzichtelijk dus.
Helaas wisten de plantjes niets van mijn goede bedoelingen, en zijn ze tot 1.80 doorgegroeid met z'n allen. En natuurlijk ook dwars door elkaar heen...zodat ik nu steeds moet kijken welke peulen nou bij welke soort horen. En omdat dit het eerste jaar is dat ik erwten en snaps heb, wist ik ook niet precies hoe beiden er uit zouden zien tijdens de ontwikkeling.
Inmiddels ben ik daar wel achter; sugarsnaps hebben vanaf het begin een dikke schil, en zijn ondoorzichtig. De peulen van de erwtjes zijn dunner, en je ziet de erwtjes-in-wording door de schil heen zitten. Maar als de erwtjes groter worden, is het verschil minder zichtbaar. Vandaar dat ik vanmorgen aan een paar peulen voelde om te kijken bij welke soort hij hoorde....en toen ik er eentje aanraakte, maakte die een soort rammelend geluid...alsof er losse zaadjes inzaten! Die kon ik dus niet meer aan de plant laten hangen, stel dat je ze te laat oogst! Ik heb hem dus geplukt en opengemaakt... vier mooie ronde erwtjes zaten erin. En superzoet...ik heb ze meteen opgegeten, heerlijk...

maandag 14 juni 2010

half juni - tijd voor een update

Even snel een update van de groentjes, ik kom er de laatste tijd weinig aan toe, het blijft bij het maken van foto's... Na de teleurstellende resultaten van de raapjes is er gelukkig ook weer een hoop  leuks te zien geweest in de tuin. Eens even kijken wat ik allemaal op de foto heb gezet....Links de bloemetjes in m'n snack-komkommerplant, een paar weken terug. Inmiddels is het vruchtbeginsel van het linkerbloemetje uitgegroeid tot een mini-komkommertje! Hij is al zeven cm lang (ze worden ca. 10 cm), dus ik laat hem nog eventjes hangen.  De andere minikomkommer en de twee grote komkommerplanten zijnnog niet zover, al zie ik daar al wel hier en daar een bloemetje ontstaan. Maar ik heb ook eigenlijk liever dat ze hun energie eerst steken in het naar boven klimmen. Hoe groter de plant, hoe groter de opbrengst tenslotte.


Op deze linkerfoto zie je m'n "drie gezusters" vlak na het planten. Mais en pompoenen (kuri en butternut) had ik voorgezaaid en uitgeplant, de borlottibonen zijn ter plaatse gezaaid. Nu, een paar weken later ziet het er zo uit: Het is de bedoeling dat de bonen in de maisstengels klimmen, maar ik heb het idee dat de mais dat niet bij gaat houden... als de bonen te snel gaan zet ik er nog wel wat stokken tussen als steun.

De sojabonen die ik eind mei heb gezaaid zijn ook goed opgekomen, ze zien er heel anders uit dan de borlotti's en de stambonen, vind ik, het blad is veel ronder.
De broccoli's zijn ook bijna oogstbaar, ze hebben beide een mooi bloemhoofd ontwikkeld. Ik wacht nog tot ze iets groter zijn, maar nou moet ik wel oppassen dat ik niet te lang wacht. Als ze eenmaal echt gaan bloeien ben ik te laat. De paarse bloemkoolplantjes doen het trouwens ook goed, maar die liggen nog weken achter vanwege dat de eerste lichting was opgegeten door slakken. Dat duurt dus vast nog wel even voordat daar wat te oogsten valt.
Mijn basilicum is inmiddels al drie keer volledig opgegeten door de slakken, maar ik heb nu een plant in de koude kas gezet, en die lijkt het redelijk vol te houden. Niet dat die nog dicht kan, het deksel staat inmiddels in de schuur, maar blijkbaar vinden de meeste slakken het toch teveel moeite om naar binnen te klimmen. Gelukkig maar. Misschien hou ik dan toch ook nog wat basilicum voor onze eigen consumptie.

De erwten en sugarsnaps gaan super, die groeien maar door (ik had soorten die respectievelijk 80 cm en een meter hoog zouden worden; ze zijn inmiddels ruim 1,60 hoog en het lijkt er niet op dat ze al stoppen). Ik verwacht komend weekend ofzo wat te kunnen oogsten. Het enige nadeel van de super-erwtjes is mijn planning: ik had gedacht dat ze inmiddels geoogst en geruimd zouden zijn, zodat de tomaten erachter wat zon zouden krijgen. Staat natuurlijk tegenover dat ze wel lekker in de beschutting staan... Echt hard groeien deden ze toch nog niet met de lage temperaturen.

maandag 31 mei 2010

Disapointed!!

Ik dacht, ik zal eens kijken hoe het met de knolraapjes gaat. Die noemen ze tenslotte ook wel Meiraapjes, en aangezien mei haast voorbij is, is er vast wel eentje rijp... Ze hadden nogal weelderig blad, dus ik hoopte ondergronds ook wat fatsoenlijks aan te treffen. Groot waren ze niet; ongeveer de maat van een ei. Maar da's op zich niet erg. Wat wel erg was, was dat ze allemaal aangevreten zijn door larven van het een of ander! diepe gangen er dwars doorheen gegraven, en toen ik beter wilde kijken waren de beestjes zelfs zo brutaal om terug te kijken! Jammer dus, geen raapjes uit eigen tuin dit voorjaar. Ik haal ze wel bij de groenteboer :)

woensdag 26 mei 2010

Update

Ik zag dat ik al een hele tijd niet geblogd heb, ben er gewoon niet aan toe gekomen. Gelukkig kom ik nog wel af en toe aan de tuin zelf toe, maar erover schrijven lukte gewoon even niet. Maar dat maakt niet uit, dan zie je tenminste verschil ten opzichte van de vorige keer, da's ook leuk.
De regenton heb ik vorige week uitgeschrobd en weer gevuld met schoon water. Inmiddels zwemmen daar ook twee zeeltjes in, tot nu toe lijken ze het er prima naar hun zin te hebben. Ben benieuwd of het ook inderdaad helpt om het water schoon te houden. Waarschijnlijk helpt het "filter" (een pantykousje :)) wat ik om de buis heb gedaan ook wel wat.
De tuin groeit lekker door, maar er is nog niet veel nieuws te oogsten. Sla, radijsjes en rucola kunnen nog steeds regelmatig geplukt/geknipt worden. De spinazie begon door te schieten (wel mooi), dus die heb ik geruimd om plaats te maken voor nieuwe zaadjes. Een vakje is alweer ingezaaid met sojabonen, ben benieuwd of die het gaan doen. Het andere vakje laat ik nog heel even leeg, maar mezelf kennende duurt dat niet lang. De lokatie is niet handig voor een tomatenplant, anders had die er al gestaan :)
In tegenstelling tot m'n Tiny Tom-aatjes (allemaal ineens afgestorven) zijn al m'n vleestomaten goed aangeslagen. Ik had er zes gezaaid met het idee er twee in de SFG te planten. Maar voor die andere vier vind ik vast nog wel een plekje ergens in de tuin, daar maak ik me geen zorgen over.

De erwten en sugarsnaps zijn intussen anderhalve meter hoog, en beginnen mooie tere witte bloemetjes te ontwikkelen. Daar komen straks allemaal peultjes aan, als het goed is.  De tuinbonen bloeien maar door, en de raapjes beginnen er ook op te lijken. De wortels gaan niet zo hard als ik verwacht had, ik heb er eentje een beetje uitgegraven, maar dat had nog niet zoveel body. Die laten we nog maar even staan dan. De paarse bloemkoolplantjes doen het ook goed, het lukt tot nu toe aardig om de slakken onder controle te houden (ik loop elke avond te rapen, het is echt ongelooflijk hoeveel slakken er in mijn tuin leven.). M'n enige courgetteplant hebben ze wel een kopje kleiner gemaakt, gewoon de groeipunt eruit gegeten. Er stonden nog twee blaadjes met daartussenin een gapend gat... niets meer aan te redden dus. Ik ben dus in de bijkeuken maar weer nieuwe plantjes aan het opkweken, daar is het nog niet te laat voor, al was de voorsprong wel meegenomen geweest natuurlijk. De pattisson doet het trouwens wel goed onder z'n gaaskapje, die past er al bijna niet meer onder. Nouja, als ie zo groot is dat het niet meer past, zal hij de slakken ook wel aankunnen straks...hoop ik...

De paarse boontjes beginnen op te komen, de "gewone" boontjes zie ik nog niet. Nou kan dat komen doordat de dochter van vrienden laatst de pot met paarse boontjes goed begoten heeft (tot ie overliep :)) en de andere boontjes gewoon in de tuin staan. Met het droge weer van de laatste tijd kiemen die wat moeilijker denk ik. Ik geef op dit moment wel de SFG en de potten water, maar de hele tuin besproeien vind ik nog niet zo nodig, eigenlijk. Dan moet er toch eerst wel een hittegolf zijn ofzo, en daarvan is nog lang geen sprake.... ik vind het maar koud steeds, eigenlijk! Al met al hebben we pas een paar dagen echt lekker buiten kunnen zitten. Maar eerlijk is eerlijk: dan geniet ik er wel extra van!

maandag 17 mei 2010

Hahaha, het is maar goed dat ik af en toe blog, want ik was alweer vergeten waar ik die stamboontjes in de grond had gestopt! Ik liep net in de tuin, de groentjes water te geven, en ik wist toch  niet meer waar ik ze had geplant....

Dat water geven ging trouwens ouderwets met de tuinslang, want het water in m'n regenton schuimt! (en ruikt naar eieren...).Nou schijnt dat vaker voor te komen, het wordt het veroorzaakt door het verteren van bladresten en dergelijke die met het regenwater in de ton terechtkomen. Maar leuk vind ik het niet. Denk je lekker ecologisch bezig te zijn, heb je ineens een stinkton in je tuin staan. Ik moet hem maar even leeg laten lopen van de week, en de ton omspoelen. Lekker klusje voor als het nu toch echt mooi weer wordt.

 Ik heb al even gezocht op het net naar oplossingen, en de leukste vind ik wel om een paar vissen (zeelten) in de ton te zetten. Dan moet het deksel er wel af, vind ik, maar op zich moet het kunnen. Is altijd nog ruimer dan in de gemiddelde vissenkom tenslotte. En als ze duizelig worden zet ik ze wel in de vijver. Of misschien kan ik er vier aanschaffen, en ze bij toerbeurt in de regenton zetten....hm...ik denk er nog even over na...

donderdag 13 mei 2010

Toch nog een productieve middag.

Omdat ik, voordat ik de mais kon planten, natuurlijk eerst dat stukje tuin om moest spitten en onkruidvrij maken, heb ik meteen het grootste deel van de voortuin maar gedaan. Dat ziet er dus weer keurig uit nu.
Vervolgens heb ik een plantheuveltje gemaakt van grotendeels vercomposteerde massa (hij was nog niet helemaal klaar :)), en daar 9 maisplantjes ingezet. Aan beide zijden een pompoenplantje geplant, en nu maar groeien... Hoop dat de bonen snel binnenkomen, dan kunnen die er ook bij. Ben benieuwd of het allemaal aanslaat.


Daarna heb ik het compostvat van de inhoud afgetild, en alle inhoud aan de kant geschept. Op sommige plaatsen was het al helemaal vercomposteerd, maar op andere plaatsen zaten dicht opeen gepakte lagen blad, die hoognodig losgemaakt moesten worden. Afijn, de boel uitgeveegd, ton weer op de bodemplaat gezet, en de hele hoop er weer ingeschept, met af en toe een laag compostversneller ertussen. Ik denk dat het over een paar weken wel helemaal klaar is, nu alles weer mooi los in de bak zit.
Nou nog een klein stukje voortuin onkruidvrij maken, en dan ben ik weer helemaal bij. Lekker gevoel is dat toch.

Brrrr!

Ik las net dat het de koudste meimaand sinds 28 jaar is... maar dat vermoeden had ik ook al. Het is gemiddeld een graad of 8, zo'n 10 graden onder de "normale" temperatuur voor deze tijd van het jaar... De planten in de tuin zijn het er ook niet helemaal mee eens, die zijn uit protest volgens mij gewoon gestopt met groeien. Het enige voordeel is dat ik al een tijdje geen water heb hoeven geven, maar geloof me, ik had liever wat meer tijd in de tuin doorgebracht. Met deze temperatuur, en de noordenwind die er steeds bij komt, vind ik er niets aan om in de tuin te werken. Koud en nat, bah.
Op zich wel goed plantweer natuurlijk... misschien dat ik de maisjes zo maar even in de voortuin zet. Ze slaan dan vast wel aan, hopelijk voordat de slakken ze ontdekken. Ik heb intussen klimmende borlottibonen besteld, als die dan van de week met de post komen, kunnen ze meteen de grond in.

zondag 9 mei 2010

Zijn ze niet mooi, de bloemen van de tuinbonen? De bijen en hommels vliegen af en aan, dus ik ga ervan uit dat er ook boontjes aan komen over een tijdje.
Volgens mij zei ik vorige week dat ik nu zo'n beetje klaar was met zaaien en planten... maar het lukt me toch steeds om weer wat zaadjes in de grond te stoppen. Nog een vakje wortels, een vakje sla (in het tempo waarin die geoogst wordt, moet ik echt wekelijks bijzaaien denk ik!) En ik kwam nog een zakje stambonenzaad tegen wat hoognodig gezaaid moest worden. Ik wil geen stambonen in de SFG, want daar heb ik liever klimmers. De stambonen die ik nog heb moeten dus ergens anders groeien. En omdat de zaadjes op moeten (langer bewaren verbetert de kwaliteit meestal niet :)), heb ik ze gewoon in de border gezet tussen de viooltjes. Ik dacht, als de viooltjes straks uitgebloeid zijn, kunnen de boontjes mooi dat plekje opvullen. Deze worden ongeveer een halve meter hoog, dus dat kan prima, voor in de border. Ik heb ook nog wat zaden van paarse stamboontjes, die ga ik in een pot zaaien. De pot in kwestie was van de winter helaas stukgevroren, dus die heb ik net geplakt. Dan kunnen ze morgen worden gezaaid.

De slakken hebben inmiddels de eerste pompoenplant alweer om zeep geholpen. Ik wacht maar even een weekje met opnieuw planten, eerst moet het maar wat droger weer worden. M'n paarse bloemkoolplantjes hebben blijkbaar ook een bijzondere aantrekkingskracht voor slakken: eentje is helemaal in de cloche gekropen om daar rustig aan de blaadjes te gaan zitten knabbelen...gelukkig had ik 'm op tijd door. Voor dat soort gevallen heb ik tegenwoordig een emmertje zout water klaarstaan; slakken kunnen niet zwemmen, en al helemaal niet in zout water. Soms voelt het wel wat gemeen, maar ik geloof niet dat mijn acties veel invloed hebben op de wereldpopulatie aan slakken: gisteravond heb ik alleen al uit m'n kruidentuintje (rond, 1 meter in doorsnee) 84 slakken geplukt.... Nou is dat ook wel The Place To Be, want beide soorten basilicum zijn inmiddels ongeveer op, en de helft van m'n koriander is ook al verdwenen. Voorlopig ga ik gewoon elke avond slakken vangen (en verdrinken), hopelijk wordt de overlast dan minder.
M'n Patisson heb ik wel uitgeplant, op een open plekje vlak bij de vijver. Daar heeft 'ie mooi de ruimte om tot een flinke struik uit te groeien... tegen de slakken heb ik er een gaas-cloche overheen gezet, zo'n ding om je fruit of ander eten tegen vliegen te beschermen. Daar heb ik er op koninginnedag drie van aangeschaft (voor het enorme bedrag van 1 euro), ze passen precies over een net geplant vak in de SFG, of zoals in dit geval, over een Patissonplantje. Ben benieuwd of het helpt....ik hoop het maar...Het staat in elk geval wel zonnig.
De aardappels groeien intussen maar door en door, het lijkt al een heel veld zo, al die potten bij elkaar. Ook de vitelottes beginnen nu echte planten te worden, als zijn die nog niet eens halverwege hun potten. Ik ben benieuwd wanneer ze gaan bloeien, al die planten. En hoe dat er dan uitziet, ik bedoel, je ziet ze altijd wel in het veld, maar da's dan altijd van een redelijke afstand. Zo in een pot ziet dat er toch weer heel anders uit.
Links m'n "veldje" Eerstelingen, rechts de helft van de vitelottes (met nog wat Eerstelingen erachter):

En verder heb ik wat mais die eigenlijk uitgeplant moeten worden een dezer dagen, maar daar heb ik eigenlijk geen plaats voor :) Ik denk dat ik ze wel in de voortuin kwijt kan, dan maak ik er een soort driegezusters-tuintje van: Mais, bonen en pompoen bij elkaar op een plantheuveltje. Dat is zoals de indianen het vroeger deden, lekker authentiek dus voor hier in Drenthe :) maar wel een leuk idee. De mais fungeert dan als staken voor de bonen (borlotti's ofzo, in elk geval een soort die je laat drogen aan de plant), en de pompoen bedekt met zijn grote bladeren de bodem rond de wortels, zodat het vocht minder snel verdampt. Een soort levende mulchlaag, zeg maar.

zondag 2 mei 2010

ik zal het niet elke dag doen...

...maar ik vind het nu  nog zo bijzonder dat ik elke dag sla uit eigen tuin heb, dat ik het niet kan laten om nog een fotootje te showen :) De tomaten zijn helaas niet van eigen teelt... dat komt pas in augustus, denk ik.
Dit was een salade voor 6 personen, en je ziet nog amper dat er wat weg is uit de tuin. Ik pak steeds de buitenste bladen van de lollo bionda en de snijbiet, en de rucola en gemengde pluksla heb ik zo dicht gezaaid dat ik er gewoon hier en daar plantjes uittrek, zodat de rest ruimte heeft om groter te groeien. Per salade een stuk of wat radijsjes erbij, aangevuld met tomaten, pijnboom- en pompoenpitten en een dressing met honing, mosterd en walnotenazijn...zooo lekker!

M'n eerste radijsjes-vak moet trouwens ook echt geoogst worden, ze beginnen namelijk te splijten aan de onderkant. Denk dat ze dan iets te hard groeien, of misschien komt het doordat het een tijdje erg droog is geweest. Ze smaken er niet minder om, maar ik haal ze maar wel snel uit de grond. Het volgende vak is toch al bijna rijp.
Verder groeit alles voorspoedig, ik heb inmiddels twee tomatenplanten geplant op beschutte plekjes, er staan ook nog een aantal planten in de koude bak en de vensterbank die nog iets groter moeten groeien. De courgette heb ik ook al geplant, want die groeide inmiddels echt z'n pot uit. Die heb ik buiten de SFG in de volle grond gezet. Anders neemt hij zoveel vakken in, dat vind ik gewoon jammer. Nadeel is wel dat de eerste twee bladeren al zijn opgegeten door slakken.... rotbeesten!
De paarse bloemkoolplantjes zijn ook haast groot genoeg om uit te planten, dus dat ga ik doen zodra het weer wat beter wordt (het is nu wel droog, maar er schijnen enorme buien aan te komen, ben bang dat de plantjes dan worden platgeslagen). Later deze week zal het toch wel weer mooi worden?
Ook de pompoenen kunnen haast de grond in, en dan ben ik eerst wel even uitgeplant denk ik... dan moet de natuur verder z'n werk doen.

woensdag 28 april 2010

Eerste oogst!

Een hele schaal vol verse sla, en verser dan dit kun je het echt niet krijgen! En het mooiste is, je ziet niet eens dat er wat weg is uit de tuin...

Het was vandaag weer zulk heerlijk weer dat ik even dacht dat het al zomer was. Dus ik heb de stoute schoenen aangetrokken en heb m'n paprikaplanten geplant. Ze werden al best groot (ik zag ook paprika-planten in het tuincentrum waar ik was om een paar nieuwe cloches te halen, en die waren kleiner dan de mijne...en een stuk duurder ook :)), dus ik dacht, ze kunnen wel in de tuin. Dan dek ik ze voorlopig 's nachts nog wel af. Met die nieuwe plastic cloches dus.
Hele handige dingetjes, met een ontluchtingsschuifje bovenop zodat je plantjes niet stikken bij warm weer. Per drie verpakt, dus het plaatje met de naam van de fabrikant en de streepjescode hadden ze best gewoon tussen twee cloches in kunnen stoppen. Maar nee, het was blijkbaar heel belangrijk dat dat papiertje op de juiste plaats zat, want ze hebben bij Nortene heel veel hele sterke lijm gebruikt om het vast te plakken. Dus heb ik nu twee cloches in de tuin staan, de derde ligt al enkele uren in een bak water. Het etiket was na een half uurtje al volledig opgelost, nu de lijm nog. Ik kan me zo vreselijk ergeren aan dat soort dingen!
En natuurlijk kan die cloche ook wel met lijmsporen in de tuin, maar dat vind ik dan weer geen gezicht. Dan had ik ook wel gewoon een colafles door kunnen knippen. Ik wil gewoon mooie, heldere, doorzichtige cloches. Zonder lijm. Zoals deze. 

maandag 26 april 2010

wie wat onthoudt, weet wat.

Toen we hier nog niet zo lang woonden, en ik nog niet helemaal wist wat ik met de tuin ging doen heb ik hier en daar tussen de andere planten wat kruiden geplant. tijm (die de boel volledig overnam), roosmarijn, bieslook, dropplant, enzovoorts. En zoals dat gaat, de ene plant overleeft, en de andere niet. De tijm was wat al te opdringerig, die heb ik op een gegeven moment weer uitgeschept en weggegeven. De dropplant die 60 cm hoog zou worden bleek wel anderhalve meter te halen op de plaats waar ik hem had gezet, dus die heeft ook het veld moeten ruimen. Was een beetje te hoog voor voor in de border. Anyway, deze plant hoort volgens mij ook bij de kruiden die ik ooit in dit perk geplant heb, maar doordat ie is gaan wandelen weet ik niet meer precies wat het is. En hij staat nu werkelijk overal... Het moet dus wel haast een munt-achtige zijn, gezien z'n enorme expansiedrang. Maar de munt-familie is zo groot...Afijn, hier een fotootje: wie kan me vertellen wat dit precies is? Wie het weet mag een heleboel stekjes komen uitsteken :)
(zelf  gok ik op ordinaire pepermunt, maar ik weet het gewoon niet zeker...)

zaterdag 24 april 2010

Zomer in aantocht!

Het is zaterdagochtend, stralend weer, en vanwege de sportactiviteiten van de kids zijn we al enige tijd op. Uitslapen zit er niet echt meer in, tegenwoordig, maar da's niet erg.
Gisteravond op de manege zag ik dat de eerste zwaluwen weer terug waren. Nou maakt een zwaluw natuurlijk nog geen zomer, maar het waren er echt meerdere! Dus ik heb net de weerberichten voor de komende tijd maar eens bekeken, en volgens mij is het nu inderdaad wel gebeurd met de nachtvorst. IJsheiligen is pas over drie weken, maar ik denk toch dat ik het ga wagen, en wat vruchtgroenten ga uitplanten. Als de tomaat en courgette geplant zijn, heb ik namelijk weer ruimte in de koude bak om de paprika's af te harden. Dat moet tenslotte ook een keer gebeuren. En aangezien het maar om een paar planten gaat, is het in geval van nood ook geen probleem om ze extra af te dekken, mocht het toch nog koud worden. Yep, ik denk dat ik dat maar ga doen.... kan nog mooi voor de boodschappen aan. :)

woensdag 21 april 2010

Het zijn de kleine dingen die 't doen...

Ik had ze stiekem al bijna opgegeven, de Vitelottes. Terwijl de Eerstelingen lustig doorgroeiden gebeurde er steeds maar helemaal niets in de bakken met paarse aardappeltjes. Tot vanmorgen! Oke, je moet wel goed kijken, maar ze zijn er echt. Daar kan ik nou helemaal gelukkig van worden he...

zaterdag 17 april 2010

Alles wat groeit en bloeit...

Op de een of andere manier kom ik de laatste tijd niet aan bloggen toe...ik ben een beetje uit m'n ritme, en dat duurt altijd een tijdje voordat alles weer op de automatische piloot gaat. Ik ga ervan uit dat het binnenkort dus weer wat rustiger wordt hier in huis. Gelukkig heb ik wel elke dag tijd om even in de tuin dingen te doen, en de groentjes doen het allemaal prima! Het voordeel van een tijdje niet bloggen is dat je echt verschil ziet tussen de nieuwe foto's en de oude. Zo ziet het er nu zo'n beetje uit:
In het vierkante tuintje zie je vooral de broccoli en de radijsjes, al het andere spul is nog vrij klein. er groeien lente-ui, bietjes, uien, shizo (hoop ik, want die zie ik nog niet), zeekers, parijse worteltjes, snijbiet en afrikaantjes.  In de koude bak (die met dit weer meer een hete bak is) groeien sla, zeekers en rucola. Daarnaast staan de plantjes van vleestomaat, courgette, pattisson, pompoenen en de jonge paarse bloemkooltjes en spruitjes daarin. Ook de Oostindische Kers en de rest van de afrikaantjes staan 's nachts in de bak, omdat het af en toe nog vriest. Met een week of twee kunnen die ook wel gewoon uitgeplant worden.
In de grote bak begint het ook lekker groen te worden, de erwten, sugarsnaps en tuinbonen gaan de lucht in, knoflook wordt ook al best hoog, de pastinaken zijn zelfs al bovengekomen (die zijn errug traag), de raapjes krijgen al lekker wat blad...het groeiseizoen is nu echt begonnen denk ik. 

Van de lollo bionda kan ik binnenkort al wel wat bladeren oogsten denk ik. En de gemengde snijsla duurt waarschijnlijk ook niet meer zo lang. Oogsten is daar meteen uitdunnen, zodat de rest meer ruimte heeft om door te groeien. Vorige week heb ik ook alweer een vak gemengde sla gezaaid in het vierkantje tuintje, en eergisteren nog wat mesclun in een pot. Leek me wel gezellig op de picknicktafel, een pot met sla.
Misschien zijn de radijsjes volgende week ook wel oogstbaar... kan ik sla met radijsjes maken :) Ik ben bang dat de tomaten voorlopig nog uit de winkel moeten komen, want die kunnen pas in de loop van mei uitgeplant worden. 

De aardappels groeien ook lekker, althans de eerstelingen. sommige potten zijn al tot bovenaan gevuld inmiddels, alleen de hoogste potten/manden nog niet. Ik heb in de grote SFG ook nog twee vakken uitgegraven en daar aardappels gepoot, die beginnen ook al lekker te groeien. Alleen die vittelottes... die schieten geen meter op. Nou is dat wel een later ras dan die eerstelingen, maar ik had inmiddels toch wel hier of daar een blaadje verwacht... nouja, hopelijk komt dat dan nog. Hier een plaatje van een van de aardappelpotten:
Daarnaast ben ik van 't weekend nog creatief bezig geweest met een restant stenen wat er nog lag, en heb ik een kruidentuintje aangelegd. Het is net of het er altijd al hoorde...Ik kon het natuurlijk niet laten om er meteen alles aan kruiden in te zetten wat ik al had, ook de basilicum... en toen ging het natuurlijk de hele week 's nachts vriezen. Nouja, ik heb nog basilicum in de opkweek staan... als ie het niet redt vul ik hem gewoon aan met nieuwe plantjes.
 


maandag 5 april 2010

Slak

Tot nog toe heb ik nog geen slakken ontdekt in de verhoogde bedden, hoewel ik had gedacht dat ze na het planten van de jonge sla wel in grote getalen zouden komen. Nou heb ik ze ook "beveiligd" met koperdraad rondom, dus misschien werkt dat inderdaad zo goed als men zegt. Alleen m'n koude bak had ik nog niet bekoperd... en daar zaten ook nog wat kieren tussen de rand van het bed en de onderkant van het kasje.... en vanmorgen heb ik dus een naaktslak betrapt die m'n laatste overlevende paarse bloemkool een kopje kleiner aan het maken was... het was al zo'n mooi plantje, had al wel drie echte bladeren, en deed het harstikke goed. En nu is alleen nog een half kiemblad over. Ik hoop dat hij al genoeg wortels heeft aangemaakt om toch door te groeien, maar ik heb er een hard hoofd in. Gelukkig had ik laatst binnen al weer nieuwe zaadjes gezaaid, en met het mooie weer groeien die vast ook heel snel uit tot echte bloemkoolplantjes. En de koude bak is nu tochtdicht en bekoperdraad. En die slak? Die is ritueel in een bak met zout gegaan. No Mercy!

donderdag 25 maart 2010

Wat vliegt de tijd!

Nou, echt meer tijd heb ik nog niet, maar als ik het nu  niet opschrijf, vergeet ik zelf wat ik deze week gedaan heb. Eens even kijken...het was bijzonder mooi weer woensdag, dus weer lekker de hele dag buiten aan het werk geweest. De achtertuin is nu echt helemaal netjes en klaar voor het voorjaar. Alles geschoffeld en gesnoeid waar nodig, hosta's gedeeld en/of verplaatst voordat ze weer uit gingen lopen, regenton geinstalleerd (maar nog niet aangesloten op de pijp, dus voorlopig meer gewoon een waterton :)) Ik heb 'm met de tuinslang gevuld, zodat ik niet voor elk gietertje naar binnen hoef, da's wel relaxed. Aansluiten op de regenpijp komt nog wel, da's vast een groter klus dan het lijkt. Oh ja, en viooltjes geplant in border en potten.

Verder qua moestuin heb ik heel veel potten schoongemaakt en nog wat aardappels gepoot. Ook een aantal lage potten gevuld met de aardbeienplantjes die het veld hadden moeten ruimen in de moestuin, scheelt vast ook in de slakken als ze van de grond af staan.
Ben sowieso heel benieuwd hoe het me dit jaar zal vergaan met de slakken... in andere jaren hadden we er namelijk nogal veel in de tuin, dat was voor mij de aanleiding om in verhoogde bedden te gaan planten.

In de SFG's komen de erwten en sugarsnaps die als zaadjes de grond in zijn gegaan nu ook op, daar begon ik me al wat zorgen over te maken, dus daar ben ik wel blij mee. Voor de exemplaren die ik als plantje in de grond heb gezet heb ik een klimconstructie gemaakt met bamboestokken en touw. Samen met Marjolein heb ik van walnotendoppen lieveheersbeestjes gemaakt, en die op de stokken vastgezet als bescherming voor onze ogen.

Verder lijkt alles het wel te gaan doen, de pluksla is opgekomen, de spinazie begint echte blaadjes te maken, de radijsjes en meiraapjes zijn zichtbaar. Ohja, van m'n schoonmoeder had ik aardig wat plantuitjes gekregen, die heb ik ook in de grond gestopt. Een vak in de SFG, en de rest moet nog een plekje krijgen. Ik denk dat ik wat in een pot ga zetten, of gewoon in een groepje ergens in de tuin, staat leuk als ze bloeien en naderhand kun je nog oogsten ook! Je kunt natuurlijk nog wel meer eetbaar spul gewoon in de tuin zetten, ik heb bijvoorbeeld ook nog zaad van palmkool. Geen idee hoe het smaakt, ik vind het zelf niet zo heel aantrekkelijk...maar het is wel mooi. Dus daar vind ik vast wel een plekje voor ergens in een border. En het is tot diep in de winter te oogsten, dus wintergroen :) En de erwtenplantjes die ik "teveel" heb, kunnen gewoon voor het huis in de plantenbak, kunnen ze leuk in de trellis klimmen die daar hangt.
Binnen zijn alle afrikaantjes goed opgekomen, en de meeste Oostindische kers ook. Ik heb afgelopen weekend nog vleestomaten en basilicum voorgezaaid, en de Tiny Tom-aatjes zijn al anderhalve cm groot. De zaadjes van de Red Pear-tomaatjes daarentegen gingen minder: daar is er niet een van opgekomen! Was dat zaad waarschijnlijk toch te oud...van 't weekend nog maar even nieuw zaad van iets soortgelijks zoeken, want die wilde ik in een hoge pot of hangmand gaan zetten, en daar zijn die andere niet zo geschikt voor, denk ik.